atlas - dom energooszczędny

Dom energooszczędny - podstawowe zasady.

Prace ociepleniowe

Złośliwi wymieniają trzy zasady istnienia domu energooszczędnego. Aby dom był energooszczędnym po pierwsze musi być brzydki, po drugie musi być drogi, po trzecie Polak będzie się nim źle czuł. I w pewnym stopniu sceptycy mają rację. Dlaczego? O tym w dalszej części artykułu. Całe szczęście, po pierwsze - o gustach się nie dyskutuje, po drugie – w ostatecznym rozliczeniu zyski z oszczędności przerastają nakłady, a po trzecie – atmosferę w domu tworzą jego mieszkańcy, a nie uwarunkowania użytkowe.
Budownictwo energooszczędne
Oszczędzanie energii na poziomie gospodarstwa domowego, to już nie tylko wyłączanie niepotrzebnie palących się żarówek i kupowanie energooszczędnych urządzeń AGD. To cały system budowania domów, który, najogólniej mówiąc, ma zminimalizować rosnące koszty energii i dać odetchnąć środowisku naturalnemu, a więc poprawić nam wszystkim jakość życia.
Każdy budynek posiada tzw. standard energetyczny. Określony jest on poprzez wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na energię cieplnŕ E [kWh/m˛rok lub kWh/młrok], czyli iloúă ciepůa potrzebnŕ do ogrzania 1 m˛ lub 1 mł w ciŕgu jednego roku. Wyliczeń tego wskaęnika dokonuje sić albo ze wzglćdu na powierzchnie uýytkowŕ domu, albo ze wzglćdu na jego kubaturć. Jego wielkość zależy od rozmiaru powierzchni wszystkich przegród, przez które może uciekać ciepło, od sposobu ich izolacji, od systemu wentylacji, od zysków ciepła z promieniowania słonecznego i ciepła odzyskiwanego podczas zwykłego użytkowania domu. Współczynnik E obliczony dla konkretnego budynku porównuje się ze współczynnikem E0, czyli normowym wskaźnikiem sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku. Przedstawia on iloúă ciepůa niezbćdnŕ do ogrzania 1 m˛ lub 1 mł konkretnego budynku, wzniesionego zgodnie z obowiązującymi przepisami. Wylicza się go na podstawie współczynnika kształtu budynku A/V, gdzie A to całkowita powierzchnia przegród wewnętrznych w ogrzewanej części budynku, natomiast V to kubatura tejże części.
Wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na ciepło pozwala wprowadzić klasyfikację energetyczną budynków. Najwyższe miejsce na liście zajmujŕ budynki pasywne, dla których wskaęnik E nie moýe przekraczaă 15 kWh/m˛rok. Budynki niskoenergetyczne posiadajŕ wskaęnik pomićdzy 15 a 45, budynki energooszczćdne 45-80, natomiast średnio energooszczędne 80-100. Reszta budynków sklasyfikowana jest jako energochłonne. Niestety takich w Polsce jest najwięcej.

Świadectwa energetyczne
Domy energooszczędne warto będzie budować, ze względu na ich dużo większą wartość rynkową w porównaniu z budynkami normatywnymi. Wzrośnie ona wraz z pojawieniem się tzw. świadectw energetycznych. Dyrektywa 2002/91/WE zobowiązuje kraje członkowskie Unii Europejskiej do poprawy standardu energetycznego budynków nowo wznoszonych i modernizowanych. W związku z tym lada moment pojawią się właśnie świadectwa energetyczne, czyli dokumenty zawierające dane i wskaźniki energetyczne określające zapotrzebowanie budynku na energię do ogrzewania, wentylacji, przygotowania ciepłej wody, oświetlenia itp. Będą one przedstawione poprzez EP – bezwymiarowy wskaźnik zintegrowanej charakterystyki energetycznej. Dzięki EP można będzie każdemu budynkowi przyporządkować klasę energetyczną od A do G, gdzie A to najlepsze domy energooszczędne, a G to najbardziej energochłonne.
Świadectwo energetyczne będzie mógł wystawić uprawniony i niezależny od projektanta, wykonawcy i inwestora ekspert. Dokument wydawany będzie na 10 lat i jeśli charakterystyka energetyczna budynku nie ulegnie zmianie, będzie ono automatycznie przedłużone na kolejnych 10 lat. Szacuje się że koszt świadectwa dla domu jednorodzinnego będzie wynosił około 1500 zł.

Projekt domu
Pierwszym czynnikiem decydującym o energooszczędności domu (nie najważniejszym tylko jednym z kilku) jest jego architektura. Pewnie wielu będzie zaskoczonych, ale zapotrzebowanie na energię, tzw. „kostek”, czyli domów jednorodzinnych budowanych w latach 70-tych, jest wyraźnie mniejsza niż obecnie modnych dworków. Decyduje o tym m.in. zwarta kubatura (minimalna powierzchnia ścian zewnętrznych) i płaski dach. Ważna jest również duża kubatura budynku, gdyż powietrze wolniej się oziębia. Wspomniany powyżej stosunek A/V dla takich budynków jest na poziomie domów pasywnych. Porównanie współczynników E dla domu z kostki z lat 70-tych i obecnie modnego dworku o rozbudowanej bryle (przy założeniu identycznego izolowania przegród) jest porażką z kretesem tego drugiego. Można więc zaryzykować twierdzenie (choć wielu się z nim nie zgodzi), że im bardziej energooszczędny dom, tym jest on brzydszy. Oczywiście to tylko kwestia gustu, bo wiele osób lubuje się w prostej formie, a tylko taka pozwoli oszczędzać energię.
Bardzo ważnym czynnikiem architektonicznym jest optymalne zaprojektowanie budynku względem stron świata, co bezpośrednio przekłada się na pozyskiwanie energii z promieniowania słonecznego. W skrócie chodzi o to, by w południowej elewacji zaprojektować wiele przeszkleń w postaci okien lub ogrodów zimowych. Oszczędności płynące z tego tytułu sięgają nawet do 30% dla domów pasywnych. Rosną one gdy na tych przeszkleniach dodatkowo zostaną zastosowane rolety opuszczane na noc. Również wybór miejsca na dom, które osłonięte będzie od wiatru (np. w zagłębieniach terenu) będzie miało korzystny wpływ na oszczędności. Przeszklenia od południowej strony i brak otworów na elewacji północnej niosą za sobą odpowiednie rozplanowanie pomieszczeń w domu – gospodarcze od strony północnej, pobytu dziennego od południowej.
Projekt domu musi być również ściśle dopasowany do ilości osób w nim mieszkających i do przeznaczenia budynku. Ma to związek z tzw. ciepłem bytowym, czyli wytwarzanym przez ludzi w trakcie gotowania, korzystania z urządzeń AGD itp.
Konstrukcja i izolacja przegród
Po pierwsze – dom energooszczędny musi być szczelny. Dobranie rodzaju i grubości izolacji dla domu nie jest rzeczą trudną. O wiele bardziej skomplikowane jest prawidłowe jej zaprojektowanie (rozrysowanie detali nadproży, wieńców, miejsc łączenia elementów konstrukcyjnych itp.) i wykonanie, pozwalające na uniknięcie mostków termicznych. Przegrody zewnętrzne w domu to ściany, podłogi na gruncie, stropodach, stolarka okienna i drzwiowa. Wszystkie one muszą się charakteryzować niskim współczynnikiem przenikania ciepůa (U=0,16-0,20 W/(m˛·K), znacznie niższym niż to wynika z aktualnych przepisów i rozwiązań standardowych. Ze względu na wymaganą szczelność budynku, ściany powinny być obustronnie tynkowane, murowane na spoiny poziome i pionowe, z materiałów ciężkich (najlepiej z cegieł lub bloczków silikatowych), a ewentualne balkony powinny być konstrukcjami samonośnymi. Powinny być wykonane jako dwu- lub trój warstwowe. Dwuwarstwowa konstrukcja przegrody domu energooszczędnego, to ściana nośna grubości 18-25 cm i warstw termoizolacji grubości około 20 cm. Rodzaj izolacji ze względu na jej paroprzepuszczalność nie ma prawie żadnego znaczenia, dlatego ekonomiczniej jest zastosować styropian. Chyba, że istnieją uwarunkowania (np. akustyczne), w których przewagę będzie miała wełna mineralna.
Podłogę na gruncie warto wykonać jako płytę fundamentową z ogrzewaniem podłogowym, choć oczywiście tradycyjne ławy fundamentowe i podłogi na gruncie są też dobrym rozwiązaniem. Jednak wylanie płyty fundamentowej w „wannie” z izolacji termicznej jest bardzo skutecznym sposobem uniknięcia strat ciepła. Izolacja cieplna takiej płyty grzewczej powinna wynosić dla domu energooszczędnego co najmniej 15 cm.
Okna powinny posiadaă wspóůczynnik U ≤ 0,8 W/(m˛·K) i powinny byă osadzone w warstwie termoizolacji. Ramy okien powinny byă osůonićte wćgarkami z termoizolacji do 2/3 szerokości profilu. Niestety powinny być projektowane tylko jako przeszklenia bez możliwości otwierania, co bardzo kłóci się z naszym wyobrażeniem o funkcji okna w domu.
Dachy to tradycyjna konstrukcja drewniana, z co najmniej kilkoma warstwami izolacji termicznej o sumarycznej grubości co najmniej 20 cm.
Wentylacja
Po drugie - dom energooszczędny musi być szczelny. Miejscem newralgicznym w domu tradycyjnym jest komin wentylacji grawitacyjnej, którym do wnętrza dostaje się chłodne powietrze. Wentylacja grawitacyjna działa w wąskim zakresie temperatur. W lecie trzeba wspomóc ją otwieraniem okien, czyli zupełnym rozszczelnieniem domu. Jeśli chcemy mieć dom energooszczędny to jedynym wyjściem jest zainstalowanie wentylacji nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła. „Dom bez otwierania okien?” – to pytanie jest bardzo często zadawane spontanicznie przez rodzimych inwestorów, którzy decydują się na dom energooszczędny. Trzeba porzucić wieloletnie przyzwyczajenia otwierania okien i zaufać wentylacji mechanicznej. Udaje się to jeśli będzie ona działać bez zarzutów i będzie mieć odpowiednią sprawność.
Rekuperator pozwala odzyskać około 75% ciepła z powietrza wywiewanego.
Ogrzewanie
Po trzecie – dom energooszczędny musi być szczelny. Praktycznie odpada wymarzone przez wielu rodaków siedzenie przy kominku. Jeśli już ktoś pragnie kominek, to tylko z zamkniętą komorą spalania i powietrzem doprowadzanym z zewnątrz bezpośrednio do paleniska.
Kompleksowe działanie.
Podsumowując te ogólne informacje na temat budownictwa energooszczędnego widać, ze sukces można osiągnąć tylko dzięki kompleksowemu działaniu. Wybór działki i zorientowanie domu w terenie, termoizolacje odpowiedniej grubości bez mostków cieplnych, wentylacja mechaniczna, dobór ogrzewania, szczelność budynku, pozyskanie energii słonecznej, zastosowanie energooszczędnych urządzeń AGD – wszystko ma swoją wagę. Zaniechanie któregoś z aspektów tego typu budownictwa może zniweczyć nakłady poniesione na pozostałe zastosowane technologie. Problem budownictwa energooszczędnego tkwi w tym, że w Polsce nie ma zbyt wielu architektów, potrafiących zaprojektować dom energooszczędny i wykazać na etapie projektu, że efekt zostanie osiągnięty. Zaprojektowanie takiego domu wiąże się z zastosowanie specjalistycznych i skomplikowanych programów, co dodatkowo podraża koszt projektu i ogranicza ilość biur projektowych mogących to zrobić naprawdę fachowo. Całe szczęście odpowiedzialność architekta za swój projekt niedługo znacznie wzrośnie i nie trzeba będzie czekać na rachunki za energię, by przekonać się, czy nasz dom został zaprojektowany jako faktycznie energooszczędny, czy został zaprojektowany energooszczędnie przez architekta.

autor: Piotr Idzikowski


źródło: www.atlas.com.pl

Tłumaczenie

Wyszukiwarka

Przy wyborze specjalistycznej farby do malowania np. kuchni lub łazienki kieruję się

informacją pozyskaną z internetu - 42.9%
sugetią sprzedawcy lub doradcy technicznego - 18.4%
rekomendacją znajomych - 11.6%
informacją zawartą na opakowaniu lub reklamówce - 4.8%
własnym doświadczeniem w zakresie - 22.4%

Suma głosów: 147
The voting for this poll has ended on: 26 Cze 2012 - 00:00

Popularne tagi

Galeria

na skróty